Essay name: Abhijnana Sakuntala (with Katayavema commentary)
Author: C. Sankara Rama Sastri
This edition concerns the Abhijnana Shakuntala by Kalidasa including the Sanskrit commentary by Katayavema and an English Translation with notes. Kalidasa is renowned as one of the greatest Sanskrit poets. Among his distinguished works is "Abhijnana Sakuntala"—a drama that showcases his remarkable imagination and poetic genius.
Page 616 of: Abhijnana Sakuntala (with Katayavema commentary)
616 (of 632)
External source: Shodhganga (Repository of Indian theses)
Download the PDF file of the original publication
344
Act
V. रम्याणि वीक्ष्य..
[ramyāṇi vīkṣya..
] SAKUNTALA
Page
जननान्तर सौहृदानि ॥
११३
११४
अविश्रमो लोकतन्त्राधिकारः ।
भानुःषष्ठांशवृत्तेरपि धर्म एषः ॥
सर्वः प्रार्थितमर्थमधिगम्य सुखी संपद्यते जन्तुः ।
राज्ञां तु चरितार्थता दुःखोत्तरैव ।
औत्सुक्यमिवातपत्रम् ॥
भवन्ति नम्रास्तरवः .. . परोपकारिणाम् ॥
११५
[jananāntara sauhṛdāni ||
113
114
aviśramo lokatantrādhikāraḥ |
bhānuḥṣaṣṭhāṃśavṛtterapi dharma eṣaḥ ||
sarvaḥ prārthitamarthamadhigamya sukhī saṃpadyate jantuḥ |
rājñāṃ tu caritārthatā duḥkhottaraiva |
autsukyamivātapatram ||
bhavanti namrāstaravaḥ .. . paropakāriṇām ||
115
] "
११९
१२०
अनिर्वर्णनीयं परकलत्रम् |
तमस्तपति घर्माशौ कथमाविर्भविष्यति ।।
[119
120
anirvarṇanīyaṃ parakalatram |
tamastapati gharmāśau kathamāvirbhaviṣyati ||
] "
स्वाधीन कुशलाः सिद्धिमन्तः ।
१२१
सतीमपि ज्ञातिकुलैकसंश्रयां..
[svādhīna kuśalāḥ siddhimantaḥ |
121
satīmapi jñātikulaikasaṃśrayāṃ..
] • स्वबन्धुभिः ॥
१२२
प्रत्युत्पन्नमति स्त्रैणम् ।
१२६
सर्वः सगन्धेषु विश्वसिति ।
१२८
पोषयन्ति ॥
स्त्रीणामशिक्षित...
अतः परीक्ष्य कर्तव्यं ... .. सौहृदम् ॥
आ जन्मनः .....किलाप्तवाचः ॥
[svabandhubhiḥ ||
122
pratyutpannamati straiṇam |
126
sarvaḥ sagandheṣu viśvasiti |
128
poṣayanti ||
strīṇāmaśikṣita...
ataḥ parīkṣya kartavyaṃ ... .. sauhṛdam ||
ā janmanaḥ .....kilāptavācaḥ ||
] "
१३०
[130
] "
उपपन्ना हि दारेषु प्रभुता सर्वतोमुखी ॥
वशिनां हि परपरिग्रहसंश्लेषपराङ्मुखी वृत्तिः ॥
[upapannā hi dāreṣu prabhutā sarvatomukhī ||
vaśināṃ hi paraparigrahasaṃśleṣaparāṅmukhī vṛttiḥ ||
] VI. सहजं किल यद्विनिन्दितं न हि तत्कर्म विवर्जनीयम् ।
पशुमारणकर्मदारुणोऽनुकम्पामृदुरेव श्रोत्रियः ॥
अवसरोपसर्पणीया राजानः ।
एष यमसदनं प्रविश्य प्रतिनिवृत्तः ।
एष नामानुगृहीतः यः शूलादवतार्य हस्तिस्कन्धे प्रतिष्ठापितः ।
चूतकलिकां दृष्ट्ट्रोन्मत्ता खलु परमृतिका भवति ।
उत्सवप्रियाः खलु मानुषाः ।
[sahajaṃ kila yadvininditaṃ na hi tatkarma vivarjanīyam |
paśumāraṇakarmadāruṇo'nukampāmṛdureva śrotriyaḥ ||
avasaropasarpaṇīyā rājānaḥ |
eṣa yamasadanaṃ praviśya pratinivṛttaḥ |
eṣa nāmānugṛhītaḥ yaḥ śūlādavatārya hastiskandhe pratiṣṭhāpitaḥ |
cūtakalikāṃ dṛṣṭṭronmattā khalu paramṛtikā bhavati |
utsavapriyāḥ khalu mānuṣāḥ |
] 1.
अहो सर्वास्ववस्थासु रमणीयत्वमाकृतिविशेषाणाम् ।
[aho sarvāsvavasthāsu ramaṇīyatvamākṛtiviśeṣāṇām |
] "
१३२
१३७
१३८
१३९
१४०
१४३
१४६
१४७
[132
137
138
139
140
143
146
147
]
