Sanghabhedavastu [sanskrit]

79,275 words

The Sanskrit edition of the Sanghabhedavastu: The 17th and last section of the Vinaya of the Mulasarvastivadin. The text includes descriptions of the life of the Buddha Original titles: Saṅghabhedavastu (सङ्घभेदवस्तु), Saṃghabhedavastu (संघभेदवस्तु, Samghabhedavastu)

Chapter 221 - The story of a lord of a dārukoṭaka bird and a lion

bhūtapūrvaṃ bhikṣavaḥ aniyatarāśyavasthito bodhisatvaḥ anyatamasminnagrāmake araṇyāyatane parvatagiriguhāpravaṇe puṣpaphalasamṛddhe pakṣiṣūpapanno dārukoṭako babhūva; tasminneva ca parvataikadeśe siṃho mṛgarājaḥ yatheṣṭapracāravihāratayā mṛgān praghātya praghātya bhakṣayati; tasyāpareṇa samayena māṃsaṃ bhakṣayataḥ asthi dantāntareṇa praviṣṭaṃ; sa śūlarujoparuddhyamānavigraho (i 103) vigatatrāsabhayo'pi kāhalībhūtaḥ; āhāramāhartuṃ na śaknoto; daivātsa dārukoṭako vṛkṣāntarasañcārābhyāsādyasmin pradeśe mṛgādhipatistaṃ pradeśamanuprāptaḥ; tena asau siṃho duḥkhavedanābhyāhato dṛṣṭaḥ; uktaśca: mātula kimasi kāhalaḥ? iti? sa kathayati: bhāgineya duḥkhavedanābhyāhato'smi; kīdṛśaṃ tava duḥkhaṃ? tena vistareṇa samākhyātaṃ; sa kathayati: mātula ahaṃ tava cikitsāṃ karomi; tvaṃ hi sarvacatuṣpadāmadhipatiḥ; śaktaḥ sarvopakāraṃ kartuṃ; tattvayā mama kālena kālaṃ yogodvahanaṃ kartavyaṃ; sa kathayati: evaṃ bhavatu; kariṣyāmi iti; sa dārukoṭakaḥ saṃlakṣayati: tathāsya cikitsāṃ karomi yathā kṛtamapi na jānīte; svasthastu saṃjānīte; sa tasyācāravihārasamanveṣaṇayā hitādhānatatparastiṣṭhati; yāvadasau mṛgādhipatiḥ sukhavāyusaṃsparśaviṣkambhitāsyo mahatyāṃ pṛthivīśilāyāṃ vāmapārśvaṃ śirasyādhāya middhamavakrāntaḥ; tato'sau dārukoṭakastasya mṛgādhipatessamīpamupasaṃkrāntaḥ; paśyati tathā tathā vipralambhavihāriṇaṃ; sa saṃlakṣayati: ayaṃ sa kālo'sya cikitsāyāḥ; iti viditvā suparīkṣitaṃ kṛtvā dantānataravilagnamasthi pakṣanipātakrameṇa sahasā apakṛṣya mukhavivarānniṣkramya tameva nirīkṣamāṇo vṛkṣe'vasthitaḥ niṣaṇṇaḥ; tataḥ sa mṛgādhipatirasthiśalyāpahārasaṃjanitasaumanasyo nidrāklamaṃ prativinodya utthāya prakrāntaḥ; athāsau dārukoṭakaḥ taṃ mṛgādhipatiṃ vyapagataduḥkhadaurmanasyaṃ viditvā pramuditamanāstatsamīpamupasaṃkramya kathayati: mātula idaṃ tadasthi tava duḥkhanimittabhūtamiti; tato'sau mṛgādhipatiḥ paraṃ vismayamāpannaḥ kathayati: bhāgineya asyopakārasya mayā tavāvaśyaṃ pratyupakāraḥ kartavyaḥ kālena kālamupasaṃkramethāḥ iti; śobhanameva tathā bhavatu ityuktvā sa dārukoṭakaḥ prakrāntaḥ; yāvadapareṇa samayena sa (a 462 ) mṛgādhipatirmāṃsaṃ bhakṣayati; sa ca dārukoṭakaḥ śyenakasya pakṣiṇaḥ kramāntaraparibhraṣṭaḥ, mṛtamiva ātmānaṃ manyamānaḥ kṣudhāparigatahṛdayaḥ tasya mṛgādhipateḥ sakāśamupasaṃkrāntaḥ ārtinivedanaṃ kṛtvā kathayati: mātula kṣudhābhibhūto'haṃ; māṃsastokaṃ (i 104) prayaccha iti; sa gāthāṃ bhāṣate:
prāṇātipātino me'dya raudrasyāśubhakāriṇaḥ |
daṃṣṭrāntarālasaktastvaṃ jīvanna bahumanyase || iti
so'pi gāthāṃ bhāṣate:
naṣṭaṃ samudrapatitaṃ naṣṭaṃ svapne vicintitam |
naṣṭaṃ kāpuruṣe sevā akṛtajñe ca yatkṛtam || iti
bhagavānāha: kiṃ manyadhve bhikṣavaḥ? yo'sau dārukoṭakaḥ ahameva saḥ tena kālena tena samayena; yo'sau siṃho mṛgarājaḥ eṣa evāsau devadattaḥ tena kālena tena samayena; tadāpyeṣa akṛtajñaḥ akṛtavedī; etarhyapyeṣa akṛtajña akṛtavedī; punarapi yathaiṣa akṛtajña akṛtavedī tacchrūyatāṃ.

Let's grow together!

I humbly request your help to keep doing what I do best: provide the world with unbiased sources, definitions and images. Your donation direclty influences the quality and quantity of knowledge, wisdom and spiritual insight the world is exposed to.

Let's make the world a better place together!

Like what you read? Help to become even better: