Mahavastu [sanskrit verses and english]

by Émile Senart | 1882 | 56,574 words

This is the Sanskrit Mahavastu: a lengthy work on Buddhist teachings and narratives belonging to the school of early Buddhism (Mahasanghika). This edition only includes those metrical verses occuring in the various stories and Jatakas, as well as the corresponding English translation by J. J. Jones.

Verse 10.44

शीतोष्णे च द्वे वारिधारे प्रवरकुसुमभरिते जिनं यत्र स्नपयिंसु तं देवा जायन्तं जातमात्रं नृपतिं सुरभुवनमहितं त्रिलोकमहेश्वरं ।
सानुक्रोशं लोकातीतं शरणम् इह दिवि च भुवि चा जरामरणान्तकं अप्राप्तं तं भूमौ धीरं कमलदलसदृशनयनं सुरासुरनन्दनं ॥ ४४ ॥

śītoṣṇe ca dve vāridhāre pravarakusumabharite jinaṃ yatra snapayiṃsu taṃ devā jāyantaṃ jātamātraṃ nṛpatiṃ surabhuvanamahitaṃ trilokamaheśvaraṃ |
sānukrośaṃ lokātītaṃ śaraṇam iha divi ca bhuvi cā jarāmaraṇāntakaṃ aprāptaṃ taṃ bhūmau dhīraṃ kamaladalasadṛśanayanaṃ surāsuranandanaṃ || 44 ||

As soon as he is born devas, with two showers laden with exquisite flowers, the one cold the other warm, bathe the Lord of men, who is honoured in the realm of the A suras, the great Lord of the three worlds, compassionate, the world transcending, a refuge here, in heaven and on earth, to whom old age and death are no more, whose like the earth does not know, who is wise, whose eyes are like a lotus-leaf, and who is the delight of Suras and A suras. (44)

English translation by J. J. Jones (1949) Read online

Glossary of Sanskrit terms

Note: This extracts Sanskrit terms and links to English definitions from the glossary, based on an experimental segmentation of verse (10.44). Some terms could be superfluous while some might not be mentioned. Click on the word to show English definitions.

Shitoshna, Dva, Varidhara, Pravara, Kusuma, Bharita, Jina, Yatra, Deva, Jayanta, Jayat, Jatamatra, Nripati, Surabhu, Vana, Ahita, Triloka, Ahe, Aha, Ahi, Ishvara, Sanukrosham, Sanukrosha, Lokatita, Sharana, Iha, Div, Divi, Bhu, Jaramarana, Taka, Aprapta, Bhuma, Bhumi, Dhiram, Dhira, Kamala, Dala, Sadrisha, Nayana, Surasura, Nandana,

Analysis of Sanskrit grammar

Note: this is an experimental feature and only shows the first possible analysis of the Sanskrit text (Mahavastu Verse 10.44). If the system was successful in segmenting the sentence, you will see of which words it is made up of, generally consisting of Nouns, Pronouns, Verbs, Participles and Indeclinables. Click on the link to show all possible derivations of the word.

  • Line 1: “śītoṣṇe ca dve vāridhāre pravarakusumabharite jinaṃ yatra snapayiṃsu taṃ devā jāyantaṃ jātamātraṃ nṛpatiṃ surabhuvanamahitaṃ trilokamaheśvaraṃ
  • śītoṣṇe -
  • śītoṣṇa (noun, masculine)
    [locative single]
    śītoṣṇa (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
    śītoṣṇā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
  • ca -
  • ca (indeclinable conjunction)
    [indeclinable conjunction]
    ca (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ca (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • dve -
  • dva (noun, masculine)
    [locative single]
    dva (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
    dvā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
  • vāridhāre -
  • vāridhāra (noun, masculine)
    [locative single]
    vāridhārā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
  • pravara -
  • pravara (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    pravara (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • kusuma -
  • kusuma (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    kusuma (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • bharite -
  • bharita (noun, masculine)
    [locative single]
    bharita (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
    bharitā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
  • jinam -
  • jina (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    jina (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    jinā (noun, feminine)
    [adverb]
  • yatra -
  • yatra (indeclinable relative)
    [indeclinable relative]
    yatra (indeclinable)
    [indeclinable]
    yatra (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    yatra (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • Cannot analyse snapayiṃsu*ta
  • tam -
  • ta (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    ta (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    (noun, feminine)
    [adverb]
    tan (noun, masculine)
    [adverb]
    sa (noun, masculine)
    [accusative single]
  • devā* -
  • deva (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    devā (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
  • jāyantam -
  • jāyanta (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    jai -> jāyat (participle, masculine)
    [accusative single from √jai class 1 verb]
  • jātamātram -
  • jātamātra (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    jātamātra (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    jātamātrā (noun, feminine)
    [adverb]
  • nṛpatim -
  • nṛpati (noun, masculine)
    [accusative single]
  • surabhu -
  • surabhū (noun, masculine)
    [adverb], [vocative single]
    surabhū (noun, feminine)
    [adverb], [vocative single]
    surabhū (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
  • vanam -
  • vana (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    vana (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    vanā (noun, feminine)
    [adverb]
  • ahitam -
  • ahita (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    ahita (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    ahitā (noun, feminine)
    [adverb]
  • trilokam -
  • triloka (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    triloka (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • ahe -
  • ahe (indeclinable)
    [indeclinable]
    aha (noun, neuter)
    [compound], [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
    ahi (noun, masculine)
    [vocative single]
  • iśvaram -
  • iśvara (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    iśvara (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • Line 2: “sānukrośaṃ lokātītaṃ śaraṇam iha divi ca bhuvi jarāmaraṇāntakaṃ aprāptaṃ taṃ bhūmau dhīraṃ kamaladalasadṛśanayanaṃ surāsuranandanaṃ
  • sānukrośam -
  • sānukrośam (indeclinable)
    [indeclinable]
    sānukrośa (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    sānukrośa (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    sānukrośā (noun, feminine)
    [adverb]
  • lokātītam -
  • lokātīta (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    lokātīta (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    lokātītā (noun, feminine)
    [adverb]
  • śaraṇam -
  • śaraṇa (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    śaraṇa (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    śaraṇā (noun, feminine)
    [adverb]
  • iha -
  • iha (indeclinable adverb)
    [indeclinable adverb]
    iha (indeclinable)
    [indeclinable]
  • divi -
  • divi (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    divī (noun, feminine)
    [adverb], [vocative single]
    div (noun, masculine)
    [locative single]
  • ca -
  • ca (indeclinable conjunction)
    [indeclinable conjunction]
    ca (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ca (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • bhuvi -
  • bhū (noun, masculine)
    [locative single]
    bhū (noun, feminine)
    [locative single]
  • cā* -
  • ca (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
  • jarāmaraṇān -
  • jarāmaraṇa (noun, masculine)
    [accusative plural]
  • takam -
  • taka (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • aprāptam -
  • aprāpta (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    aprāpta (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    aprāptā (noun, feminine)
    [adverb]
  • tam -
  • ta (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    ta (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    (noun, feminine)
    [adverb]
    tan (noun, masculine)
    [adverb]
    sa (noun, masculine)
    [accusative single]
  • bhūmau -
  • bhūma (noun, masculine)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
    bhūmi (noun, feminine)
    [locative single]
    bhūmi (noun, masculine)
    [locative single]
  • dhīram -
  • dhīram (indeclinable)
    [indeclinable]
    dhīra (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    dhīra (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    dhīrā (noun, feminine)
    [adverb]
  • kamala -
  • kamala (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    kamala (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • dala -
  • dala (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    dala (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    dal (verb class 1)
    [imperative active second single]
  • sadṛśa -
  • sadṛśa (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    sadṛśa (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • nayanam -
  • nayana (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    nayana (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    nayanā (noun, feminine)
    [adverb]
  • surāsura -
  • surāsura (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • nandanam -
  • nandana (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    nandana (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    nandanā (noun, feminine)
    [adverb]

Other editions:

Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Mahavastu Verse 10.44

Cover of edition (1949)

The Mahavastu
by J. J. Jones (1949)

Translated from the Buddhist Sanskrit

Like what you read? Consider supporting this website: