Rig Veda 8.17.15

Sanskrit text [Accents, Plain, Transliterated]:

पृदा॑कुसानुर्यज॒तो ग॒वेष॑ण॒ एक॒: सन्न॒भि भूय॑सः । भूर्णि॒मश्वं॑ नयत्तु॒जा पु॒रो गृ॒भेन्द्रं॒ सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥
पृदाकुसानुर्यजतो गवेषण एकः सन्नभि भूयसः । भूर्णिमश्वं नयत्तुजा पुरो गृभेन्द्रं सोमस्य पीतये ॥
pṛdākusānur yajato gaveṣaṇa ekaḥ sann abhi bhūyasaḥ | bhūrṇim aśvaṃ nayat tujā puro gṛbhendraṃ somasya pītaye ||

English translation:

“With head uplifted like a serpent, adorable, the recoverer of the cattle, Indra single, is superior tomultitudes; (the worshipper) brings Indra to drink the Soma by a rapid seizure, like a loaded horse (by a halter).”

Commentary by Sāyaṇa: Ṛgveda-bhāṣya

With head uplifted: pṛdākusānu = pṛdākuḥ sarpaḥ, a serpent; sa iva sānuḥ samucchṛtaḥ tadvadunnataśiraskaḥ, having the head lifted up in like manner;

Sānu = saṃbhajanīya, to be served or propitiated asa snake is, with many gems, mantras, medicaments; sa yatha bahubhir maṇimantrauṣadhādibhis saṃsevyonālpai evam indropi bahubhis stotrādibhir yatnais sevyaḥ; by a rapid seizure: gṛbha = means of seizing, i.e. apraise

Details:

Ṛṣi (sage/seer): irimbiṭhiḥ kāṇvaḥ [irimbiṭhi kāṇva];
Devatā (deity/subject-matter): indra:;
Chandas (meter): bhurigārṣībṛhatī;
Svara (tone/note): Swar;

Padapatha [Accents, Plain, Transliterated]:

पृदा॑कुऽसानुः । य॒ज॒तः । गो॒ऽएष॑णः । एकः॑ । सन् । अ॒भि । भूय॑सः । भूर्णिम् । अश्व॑म् । न॒य॒त् । तु॒जा । पु॒रः । गृ॒भा । इन्द्र॑म् । सोम॑स्य । पी॒तये॑ ॥
पृदाकुसानुः । यजतः । गोएषणः । एकः । सन् । अभि । भूयसः । भूर्णिम् । अश्वम् । नयत् । तुजा । पुरः । गृभा । इन्द्रम् । सोमस्य । पीतये ॥
pṛdāku-sānuḥ | yajataḥ | go--eṣaṇaḥ | ekaḥ | san | abhi | bhūyasaḥ | bhūrṇim | aśvam | nayat | tujā | puraḥ | gṛbhā | indram | somasya | pītaye

Multi-layer Annotation of the Ṛgveda

[Rigveda 8.17.15 English analysis of grammar]