Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 53
nāḍyā'gnitāpitāṃ kṣiptvā śalākāmapsthirīkṛtām||36||
ānayejjātuṣaṃ kaṇṭhāt——————————————||37||
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
jātuṣasyopāyamāha-nāḍyā'gnitāpitāmiti| agnitāpitāṃ śalākāṃ nāḍyā kaṇṭhe kṣiptvā tato'psthirīkṛtāṃ-apāṃ pānena sthirīkṛtāṃ, śalyasaṃlagnāṃ kṛtvā jātuṣaṃlākṣāmayaṃ śalyaṃ, kaṇṭhādānayet|
1.28.165
jātuṣe śalye kaṇṭhasrotaḥpraviṣṭe tat jātuṣaṃ śalyaṃ kaṇṭhādānayet| katham? ityāha-śalākāṃ kaṇṭhe kṣiptvā| katham? nāḍyā-nāḍīyantreṇa prakṣipya kaṇṭhadāhaparihārārtham| kīdṛśīṃ śalākām? adbhiḥ sthirīkṛtāṃ, nirvāpaṇadvāreṇa| tāṃ tathāvidhām śalākāṃ kṛtvā nāḍyaiva jātuṣaṃ śalyaṃ kaṇṭhādānayet-ākarṣayet| jātuṣamityatra"trapujatunoḥṣuk" ityaṇ ṣugāgamaśca|