Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 42
———————-sarvaśca bhāṣyādhvaśayanaṃ tyajet||54||
pītvā, bhuktvā''atapaṃ vahniṃ yānaṃ plavanavāhanam||55||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
caśabdo luptanirdiṣṭo'tra| sarvo'pi puruṣaḥ-svastho rogī ca, pītvā bhuktvā ca bhāṣyādīṃstyajet| tathā, ātapādīn pañca tyajet| tyajedityatrāpyanuvṛttyā yojyam| yānaṃ-rathādi| plavanaṃ-taraṇam| vāhanaṃ-aśvādi|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
pānānantaraṃ bhāṣyādi niṣedhati-sarvaśceti| sarvaḥ-saṣiddhapāno'niṣidhāpā vā, niṣiddhapānasyāpi pramādādavasthādivaśādvā pānaprasaktiḥ| bhojanānantaramātapādi niṣedhati-bhuktvā''atapamiti| yānaṃ-pabhdyāṃ gamanam| vāhanaṃ-aśvādibhiḥ| plavanaṃprataraṇam| gamanaṃ tu padaśatādūrdhvaṃ niṣiddham| yadāha suśrutaḥ (sū. a. 46/486)- "tataḥ padaśataṃ gatvā vāmapārśvena saṃviśet|" iti|